Ononidis radix
Korzeń wilżyny FP X
ang.: Restharrow root
Roślina:
Ononis spinosa L. - Wilżyna ciernista
Rodzina: Fabaceae (Papilionaceae) - bobowate (motylkowate)
Opis surowca
Surowiec stanowi wysuszony korzeń wilżyny ciernistej zawierający nie mniej niż 15 % substancji ekstrahowanych alkoholem etylowym.
Surowiec zbiera się w okresie jesieni.
Związki czynne
Surowiec zawiera olejek eteryczny w skład którego wchodzą flawonoidy pochodne izoflawonu (ononina). Surowiec zawiera ponadto związki trójterpenowe (np.: alfa-onocerynę), flawonoidy, garbniki sole mineralne (głównie potasu) i skrobię.
Działanie
Diureticum.
Dzięki kombinacji kilku składników (olejek eteryczny, flawonoidy, sole mineralne) surowiec ma silne działanie moczopędne. Zwiększa wydalanie mocznika i chlorków. Nie wywołuje przy tym podrażnienia miąższu nerek - jak większość surowców olejkowych o działaniu moczopędnym. Wyciągi z wilżyny mają słabe działanie przeciwzapalne, hamują też drobne krwawienia w przewodzie pokarmowym i drogach moczowych. Wilżyna zwiększa nieznacznie wydzielanie żółci i soku żołądkowego.
Wskazania: Jako środek moczopędny w leczeniu piasku nerkowego i pomocniczo w infekcjach dróg moczowych oraz leczeniu choroby gośćcowej.
Stanowiska
Występuje w Europie i Azji. W Polsce jest dość pospolita. Surowiec pochodzi ze stanowisk naturalnych.
Wygląd zewnętrzny
Korzenie o średnicy około 2 cm są charakterystycznie spłaszczone i poskręcane. Powierzchnia jest bruzdowana o barwie szarobrunatnej. Przełam jest włóknisty, białawy o widocznej budowie promienistej i promieniach rdzeniowych.
Smak surowca jest słodkawo-cierpki.
Cechy anatomiczne
W korze wtórnej przebiegają szerokie promienie rdzeniowe. W niektórych komórkach miękiszowych występują jedyńce szczawianu wapnia. Włókna drzewne są niekiedy okrysztalone.
W części drewnianej surowiec barwi się na żółto pod wpływem amoniaku.
Sproszkowany surowiec ma kolor brunatny. W preparacie obserwujemy brunatne, cienkościenne komórki korka, fragmenty włókien okrysztalonych, naczynia jamkowate, komórki miękiszowe z jedyńcami szczawianu wapnia, liczne okrągłe ziarna skrobi.
Ostatnia aktualizacja: 2016-07-10