Belladonnae radix
Korzeń pokrzyku FP IV
syn.: Korzeń wilczej jagody
Roślina:
Atropa belladonna - Pokrzyk wilcza jagoda
Rodzina: Solanaceae - psiankowate
Opis surowca
Surowcem są podziemne części pokrzyku zebrane w czasie przekwitania lub owocowania rośliny. Surowiec musi zawierać nie mniej niż 0,4% alkaloidów obliczonych jako hioscjamina. Surowiec należy do wykazu B.
Surowiec pozyskuje się jesienią i suszy w temperaturze około 50 st. C.
Związki czynne
Zawiera alkaloidy pochodne tropanu: hioscjaminę (która w czasie suszenia przechodzi w racemiczną atropinę ), skopolaminę i apoatropinę. Zawiera także pochodne pirolidyny. Mniejsze znaczenie mają: garbniki i kwasy organiczne.
Działanie
Parasympatolyticum, spasmolitycum, antihydroticum.
Działanie korzenia belladonny wynika z obecności alkaloidów tropanowych. Surowiec poraża nerwy przywspółczulne układu autonomicznego. Hamuje działanie wydzielnicze gruczołów przewodu pokarmowego i gruczołów potowych. Powoduje rozkurczenie mięśni gładkich oskrzeli, przewodu pokarmowego (zwłaszcza zwieraczy i odźwiernika) i dróg żółciowych. Działa także depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy.
Uwagi: Pomimo wyższej zawartości alkaloidów w korzeniu niż w liściach pokrzyku wilczej jagody, korzeń nie jest już w chwili obecnej wykorzystywany w lecznictwie. Zamiast niego stosuje się liść pokrzyku - charakteryzujący się mniejszą złożonością zespołu alkaloidów.
Stanowiska
Roślina pochodzi z Bałkanów. Występuje w całej Europie, w Polsce w rejonach górskich. Jest gatunkiem chronionym. Surowiec pochodzi z upraw.
Wygląd zewnętrzny
Korzenie są walcowate, bruzdowane, jasnoszare o średnicy około 3 cm. Przełom jest szarobiały, całkowicie nie włóknisty, pylący.
Smak ostry, dławiący.
Cechy anatomiczne
Korzeń o budowie wtórnej. Wąska część kory pierwotnej, szeroka część kory wtórnej z widocznymi promieniami rdzeniowymi. W części rdzeniowej widać naczynia pierwotne.
Proszek: żółtoszary, występują komórki miękiszowe z piaskiem szczawianu wapnia oraz duże naczynia lub ich fragmenty, ziarna skrobi.
Ostatnia aktualizacja: 2014-01-03