Inulae radix
Korzeń omanu FP IV
ang.: Elecampane root
syn.: Radix Helenii
Roślina:
Inula helenium L. - Oman wielki
Rodzina: Asteraceae (Compositae) - astrowate (złożone)
Opis surowca
Surowiec stanowią podziemne części omanu wielkiego zawierające nie mniej niż 1,8% olejku.
Surowiec zbiera się z upraw dwuletnich jesienią i suszy w temperaturze do 40 st. C.
Związki czynne
Olejek eteryczny zawiera laktony seskwiterpenowe (alantolakton i izoalantolakton) i triterpeny. Surowiec zawiera ponadto gorzką alantopiktynę i imulinę (do 44%).
Działanie
Expectorans, digestivum, anthelminticum.
Surowiec ma działanie wykrztuśne, ułatwia wykrztuszanie zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny. Działanie to jest bezpośrednio związane ze składnikami olejku eterycznego. Oman wykazuje ponadto to działanie przeciwbakteryjne - w jamie ustnej, gardle i zewnętrznie na skórze. Ze względu na gorzki smak surowiec pobudza nieznacznie wydzielanie soku żołądkowego i wytwarzanie żółci.
Wyciągi z surowca lub sam wyizolowany alantolakton stosuje się w niektórych krajach jako lek przeciwpasożytniczy.
Wskazania: Wewnętrznie w nieżytach górnych dróg oddechowych - jako środek wykrztuśny. Jako składnik preparatów złożonych poprawiających trawienie. Obecnie surowiec niezalecany, ze względu na słabo udokumentowaną skuteczność i dużą częstotliwość reakcji alergicznych.
Uwaga: Zawarte w surowcu laktony seskwiterpenowe powodują częste występowanie odczynów alergicznych. Duże dawki mogą powodować biegunki lub drgawki.
Stanowiska
Występuje w Europie i Azji Środkowej. Lubi wilgotne stanowiska. W Polsce jest dość powszechna. Surowiec pochodzi z upraw.
Wygląd zewnętrzny
Korzenie są walcowate o średnicy 1-3 cm. Podłużnie bruzdowane mają brunatnoszary lub żółty kolor. Po wysuszeniu surowiec jest twardy, trudno łamliwy. Przełam jest nierówny, włóknisty.
Posiada silny swoisty zapach i gorzko-palący smak.
Cechy anatomiczne
W części korowej występują zbiorniki olejkowe. Widoczne szerokie promienie rdzeniowe wtórne. W surowcu brak skrobi i szczawianu wapnia. Komórki miękiszu korowego i drzewnego wypełnione są inuliną.
Ostatnia aktualizacja: 2014-01-08