Caryophylli flos
Kwiat Goździkowca FP XI
ang.: Clove
syn.: Goździk
Roślina:
Syzygium aromaticum - Goździkowiec korzenny
(Czapetka pachnąca)
Rodzina: Myrtaceae - mirtowate
Opis surowca
Surowiec stanowią całe, wysuszone pączki kwiatowe goździkowca korzennego, zwierające nie mniej niż 150 mL/kg olejku eterycznego.
Związki czynne
Głównym składnikiem czynnym (15-20 % masy surowca ) jest olejek eteryczny. Olejek ten zawiera do 95% eugenolu oraz mniejsze ilości octanu eugenolu i beta-kariofilenu. Mniejsze znaczenie dla działania surowca mają zawarte w nim flawonoidy, garbniki, fenolokwasy i triterpeny.
Działanie
Analgeticum, antisepticum, carminativum, remedium stomachicum et digestivum.
Surowiec oraz pozyskiwany z niego olejek eteryczny (Caryophylli floris aetheroleum) wykorzystywane są w stomatologii w leczeniu bólów zębów oraz stanów zapalnych śluzówki jamy ustnej. Związane jest to z hamowaniem przez eugenol procesu wytwarzania prostaglandyn. Sam olejek w połączeniu z tlenkiem cynku może być stosowany jako tymczasowe wypełnienie w stomatologii. Surowiec działa też antyseptycznie. Ze względu na działanie rozkurczowe i wiatropędne, surowiec może być składnikiem mieszanek poprawiających trawienie. W medycynie tradycyjnej jest również wykorzystywany zewnętrznie w leczeniu chorób reumatycznych i bólów mięśniowych.
Wskazania: Leczenie bólów zębów oraz stanów zapalnych śluzówki jamy ustnej.
Ciąża: Brak jest danych co do bezpieczeństwa stosowania tego surowca w ciąży. Istnieją pewne słabe przesłanki wskazujące na możliwe genotoksyczne działanie eugenolu, głównego składnika surowca. Z tych powodów nie jest zalecane stosowanie tego surowca bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.
Stanowiska
Goździkowiec jest wiecznie zielonym tropikalnym drzewem o wysokości do 12 metrów. Roślina pochodzi z południowo-wschodniej Azji, ale uprawiana jest obecnie w dużych ilościach w Tanzanii i na Madagaskarze. Mniejsze uprawy prowadzi się prawie we wszystkich tropikalnych częściach świata.
Wygląd zewnętrzny
Surowiec ma postać ciemnoczerwonych pączków kwiatowych. Da się wyróżnić szypułkę oraz ok 1 centymetrowy osadnik z 4 płatkami działek kielicha. Na samym szczycie widoczna jest główka o średnicy około 5 mm. Główka ta jest zbudowana z 4 zachodzących na siebie płatków korony. Z osadnika pod wpływem nacisku, za pomocą np. paznokcia, wydobywa się widoczny gołym okiem olejek eteryczny.
Surowiec ma swoisty zapach.
Cechy anatomiczne
W górnej części osadników znajduje się 2 komorowa zalążnia. Wewnątrz główki znajdują się liczne wygięte pręciki oraz krótki słupek.
W sproszkowanym surowcu widoczne są fragmenty tkanki miękiszowej z widocznymi dużymi zbiornikami olejkowymi oraz gruzłami szczawianu wapnia. Pojedyncze krótkie włókna o zgrubiałych, nieco jajkowatych ścianach. Widoczne trójgraniaste ziarna pyłku z trzema ujściami łagiewek w narożach.
Ostatnia aktualizacja: 2020-05-05