Flos znaczy Kwiat
Kwiat jest formą skróconego i przekształconego pędu. Odgrywa on zasadniczą rolę w procesie płciowego rozmnażania roślin nasiennych. Kwiaty należą również do najbardziej charakterystycznych elementów morfologicznych w budowie roślin i dlatego pozwalają na łatwą i szybką identyfikację rodziny i gatunku, do którego należy roślina. Podobnie jest w przypadku surowców kwiatowych wykorzystywanych w lecznictwie. Kwiaty lub ich fragmenty pozwalają z reguły na łatwe i bezbłędne rozpoznanie surowca z jakim mamy do czynienia.
Do grupy surowców kwiatowych zalicza się nie tylko pojedyncze kwiaty (flos) ale i całe ich zespoły zwane kwiatostanami (infloorescentia). W przypadku niektórych surowców, kwiatostany mogą być zbierane z częścią łodygi i górnymi liśćmi (Inflorescentia Crataegi) lub podsatkami (Inflorescentia Tiliae). W nielicznych przypadkach surowiec kwiatowy stanowią same płatki korony (Flos Verbasci).
Budowa
Kwiat osadzony jest na szypułce (A) zakończonej dnem kwiatowym (osadnikiem) (B). Podstawowymi elementami kwiatu są: kielich (calyx), korona (corolla), pręcikowie (androeceum) (F) i słupkowie (rynaeceum) (E). Istnieją jednak pewne rodziny i gatunki, u których występuje dodatkowo kieliszek (rodz. Malvaceae), czy brak jest kielicha część (rodz. Compositae) lub występuje jego zredukowana forma zwana puchem (pappus) np. u Arniki.
Płatki korony (D) są z reguły barwne, większe i delikatniejsze od działek kielicha (C). Mogą być one wolne lub zrosłe w większym lub mniejszym stopniu. Płatki korony tworzą koronę, która może mieć różne kształty np. : jezyczkowaty, rurkowaty, dzwonkowaty lub kulisty.
Żeńskim narządem kwiatu jest słupkowie. Jest ono osadzone pośrodku dna kwiatowego i składa się z owocolistków. Ich liczba jest charakterystyczna dla poszczególnych rodzin. W dolnej części słupka znajduje się zalążnia przechodząca z reguły w szyję słupka kończącą się u góry różnopostaciowym znamieniem. Znamię może być pojedyncze lub wielokrotne. Pokryte jest ono najczęściej brodawkami, włoskami lub lepką wydzieliną. Ułatwia to zatrzymanie na powierzchni znamienia ziaren pyłku. W zalążni (jedno lub wielokomorowej) znajdują się zalążki. To właśnie z nich po zapłodnieniu powstają nasiona. Jeżeli zalążnia znajduje się powyżej dna kwiatowego to wtedy mówimy o górnym słupku i dolnym kwiecie. Jeżeli dno kwiatowe obejmuje zalążnię, a okwiat wyrasta powyżej jej szczytu wówczas słupek jest dolny, a kwiat górny.
Pręcikowie jest męskim narządem generatywnym. Składa się ono z pręcików, których liczba w kwiecie jest charakterystyczna dla rodziny. Pojedynczy pręcik zbudowany jest z nici pręcika i pylnika. Nić pręcika wrasta w dno kwiatowe, a czasem może być przyrośnie do korony. Pylniki występują po dwa na każdym pręciku i zazwyczaj mają po dwie komory pyłkowe.
Kwiaty występują na łodygach pojedynczo, lub w zespołach zwanych kwiatostanami
Wyróżnia się dwa zasadnicze typy kwiatostanów: groniaste i wieszchotkowe.
Do kwiatostanów groniastych zaliczamy: grono, kłos, baldach i koszyczek. Kwiatostany te mogą rozrastać się dalej tworząc kwiatostany złożone takie jak wiecha i baldach złożony.
W przypadku kwiatostanów wierzchotkowych dochodzi do zahamowania wzrostu pędu głównego, na szczycie którego rozwija się pojedynczy kwiat. Osie boczne wykształcają dalsze rozgałęzienia, które wyrastają ponad oś główną. Pędy te również zakończone są pojedynczymi kwiatami.
Ostatnia aktualizacja: 2003-04-10