Tormentillae rhizoma
Klącze pięciornika FP IX
ang.: Tormentil
syn.: Kłącze kurzego ziela
Roślina:
Potentilla erecta (L.) Raeuch./Potentilla tormentilla Stokes./ - Pięciornik kurze ziele
Rodzina: Rosaceae - różowate
Opis surowca
Surowcem jest całe lub rozdrobnione, wysuszone i pozbawione korzeni kłącze pięciornika zawierające nie mniej niż 7 % garbników w przeliczeniu na pirogalol.
Surowiec zbiera się jesienią lub wczesną wiosną i suszy.
Związki czynne
Garbniki katechinowe (skondensowane) kwas elagowy i związki trójterpenowe: kwas chinowy i tormentozyd (saponina).
Działanie
Antidiarrhoicum, antiphlogisticum, antisepticum, hemostaticum.
Antidiarrhoicum, antiphlogisticum, antisepticum, hemostaticum.
Jest to typowy surowiec garbnikowy. Garbniki łącząc się z białkami wykazują działanie ściągające. Dzięki temu surowiec podany wewnętrznie działa przeciwbiegunkowo. Stosowany zewnętrznie wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Hamuje również krwawienia z drobnych naczyń krwionośnych. Zawarte w surowcu związki trójterpenowe nasilają działanie przeciwzapalne tego surowca.
Wskazania: Wewnętrznie w biegunkach, nieżycie żołądka i jelit. Zewnętrznie w leczeniu stanów zapalnych gardła, skóry i okolic narządów płciowych. W leczeniu żylaków odbytu.
Stanowiska
Roślina powszechna w Europie. W Polsce traktowana jako chwast. Surowiec pochodzi ze stanowisk naturalnych.
Wygląd zewnętrzny
Kłącze jest walcowate, pomarszczone, o grubości około 1- 3 cm. Barwy czerwonobrunatnej. Trudno łamliwy. Na powierzchni widoczne ślady po odciętych korzeniach i pędach. Przełam jest czerwonobrunatny, włóknisty z żółtymi punktami.
Smak silnie ściągający.
Cechy anatomiczne
W przekroju budowa wtórna.
W sproszkowanym surowcu widoczne małe i liczne ziarna skrobi oraz gruzły szczawianu wapnia. Oprócz tego brunatne komórki garbnikowe, grubościenne, jamkowate włókna i wąskie drabinkowate naczynia.
Skrawek kłącza wybarwia się pod wpływem chlorku żelaza na oliwkowo-zielony kolor (garbniki).
Ostatnia aktualizacja: 2013-10-04