Foeniculi amari fructus
Owoc kopru włoskiego (odmiany gorzkiej) FP X
ang.: Fennel bitter
syn.: Koper, Koperek
Roślina:
Foeniculum vulgare sp. vulgare var. alfa-vulgare - Koper włoski (odmiana gorzka)
Rodzina: Apiaceae (Umbelliferae) - selerowate (baldaszkowate)
Opis surowca
Surowiec stanowią suche owoce kopru (rozłupki i rozłupnie) zawierające nie mniej niż 40 ml/kg olejku eterycznego. Olejek ten musi zawierać nie mniej niż 60% anetolu i 15% fenchonu.
Owoce kopru zbiera się w okresie dojrzewania, a następnie suszy w cieniu i przewiewie.
Związki czynne
Surowiec zawiera olejek eteryczny, którego głównym składnikiem jest anetol i fenchon, ponadto zawiera on monoterpeny jedno i dwu cykliczne. Poza olejkiem surowiec zawiera flawonoidy, tłuszcze i białka.
Działanie
Spasmolyticum, expectorans, stomachicum lactagogum.
Surowiec zmniejsza napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego . Jest skutecznym środkiem wiatropędnym, zmniejsza wzdęcia i przywraca prawidłowe czynności trawienne. Powoduje zwiększenie perystaltyki i wydzielania soku żołądkowego. Surowiec nasila czynności wydzielnicze nabłonka krtani i tchawicy, ponadto pobudza ruch nabłonka rzęskowego. Ma również pewne działanie antyseptyczne w obrębie dróg oddechowych.
Badania na zwierzętach wykazały, że ze względu na pewne właściwości diuretyczne i saluretyczne składniki olejku mogą obniżać cienienie krwi - nie ma to jednak praktycznego wykorzystania w lecznictwie.
Z surowca pozyskuje się olejek kopru włoskiego - Foeniculi aetheroleum.
Wskazania: Surowiec stosuje się najczęściej w łagodzeniu dolegliwości gastrycznych - głównie wzdęć. Jest głównym składnikiem wody koperkowej - świetnego preparatu do łagodzenia kolek u niemowląt. Jest też składnikiem preparatów złożonych o działaniu wykrztuśnym. W medycynie ludowej jako środek pobudzający laktację.
Uwagi:Olejek w dużych dawkach może działać odkażająco i drażniąco na śluzówkę przewodu pokarmowego.
Stanowiska
Roślina pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego, obecnie jest uprawiana w wielu krajach europejskich, w tym i w Polsce.
Wygląd zewnętrzny
Dwurozłupnia kopru jest najczęściej podzielona na rozłupki o barwie szarozielonej. Długość owocu dochodzi do 8 mm. Rozłupka jest nieco spłaszczona, a na jej powierzchni widać 5 nieco jaśniejszych, wystających żeberek. Zapach surowca jest silny i bardzo charakterystyczny, smak słodkawy, korzenny.
Cechy anatomiczne
W przekroju owocu widać dwie przylegające do siebie rozłupki o z grubsza trapezoidalnym przekroju składające się z 6 płaszczyzn. W śródowocni duże brunatne, eliptyczne przewody olejkowe, 4 po stronie zewnętrznej w międzyżebrzach oraz 2 po stronie spojenia rozłupki. Wnętrze rozłupki wypełnia bielmo z zarodkiem o księżycowatym przekroju.
Proszek jest szaraobrunatny. Pod mikroskopem widoczne fragmenty szerokich, żółtych przewodów olejkowych, liczne włókna pochodzące z żeberek, naczynia spiralne. Dużo komórek bielma zawierających ziarna aleuronowe i małe kryształy szczawianu wapnia.
Ostatnia aktualizacja: 2016-07-10